Δεν αποτελεί αντικείμενο εξεταστικών επιτροπών στη Βουλή. Γι’ αυτό δεν έχουν ασκηθεί διώξεις για παράβαση καθήκοντος, για επιορκία, για απειλή κατά της ανθρώπινης υγείας και ζωής ή για εμπορία ναρκωτικών. Αν και αποτελεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο στον τομέα της Υγείας κρύβεται μέσα σε ένα σύννεφο καπνού από τσιγάρα, συμφέροντα, γραφειοκρατία, αδιαφορία και κυνισμό.

Είναι σκάνδαλο γιατί: 

1. Το κάπνισμα δεν σκοτώνει μόνο τους καπνιστές (22.700 θάνατοι στην Ελλάδα το 2015) αλλά σκοτώνει ή επιβαρύνει την υγεία και όσων αναπνέουν συστηματικά τον καπνό από τα τσιγάρα των άλλων (παθητικοί καπνιστές) – ιδίως εγκύους, παιδιά, ασθματικούς, άτομα με σοβαρές και χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακά και αναπνευστικά προβλήματα), άτομα με σοβαρές αναπηρίες που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε λοιμώξεις, άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
2. Οι έλεγχοι εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας σε νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια, κλειστές παιδικές χαρές και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος είναι ελλιπείς και αναποτελεσματικοί. Για παράδειγμα, τα ποσά των προστίμων υπολείπονται 10 τουλάχιστον φορές από εκείνα που θα έπρεπε να είχαν επιβληθεί έστω και στους μισούς ελέγχους.
3. Το Υπουργείο Υγείας δεν δημοσιεύει στοιχεία σχετικά με τους ελέγχους ενώ η όλη διαδικασία χαρακτηρίζεται από αδιαφάνεια. Επιπλέον, το Υπουργείο μπλόκαρε πρόσφατα το πετυχημένο πρόγραμμα SmokeFreeGreece για την ενημέρωση των μαθητών, απαιτώντας (βλ. Εγκύκλιο 78038.11-10-2018) οι ενημερώσεις να γίνονται μόνον από ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του ΕΣΥ, το οποίο όμως δεν διαθέτει ούτε χρόνο ούτε και την σχετική εκπαίδευση …
4. Κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας περί διαφήμισης των προϊόντων καπνού και των συστάσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, κυβέρνηση και αντιπολίτευση υποστηρίζουν ενεργά δράσεις προβολής νέων νικοτινούχων καπνικών προϊόντων από την καπνοβιομηχανία. Τα οποία μέσω παραπλανητικών διαφημίσεων παρουσιάζονται ότι τάχα βοηθούν στην διακοπή του καπνίσματος ενώ στην πραγματικότητα δημιουργούν και επιτείνουν την εξάρτηση (ιδίως ανήλικων και νέων) στη νικοτίνη, την τρίτη εξαρτησιογόνο ουσία μετά την ηρωίνη και την κοκαΐνη.
5. Το κράτος εμφανίζεται ως συνεταίρος της καπνοβιομηχανίας αφού η ετήσια φορολογία καπνικών προϊόντων αποφέρει σχεδόν τα 3 δις ευρώ. Παράλληλα, ανέχεται το λαθρεμπόριο τσιγάρων και καθυστερεί αδικαιολόγητα την κύρωση του πρωτοκόλλου για την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού στο πλαίσιο της Σύμβασης Πλαισίου του ΠΟΥ για τον έλεγχο του Καπνού.
6. Τέλος, μέλη της κυβέρνησης, βουλευτές, στελέχη της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπαιδευτικοί, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι συνεχίζουν να καπνίζουν σε κλειστούς δημόσιους χώρους παραβαίνοντας τον νόμο και καταπατώντας τον όρκο που έχουν δώσει να υπακούουν και να σέβονται το Σύνταγμα και τους νόμους. Τα χειρότερα παραδείγματα αποτελούν η Βουλή και το ίδιο το Υπουργείο Υγείας …

Οι σύλλογοι, ομάδες πρωτοβουλίας πολιτών και φορείς που υπογράφουμε αυτό το Δελτίο Τύπου δηλώνουμε ότι σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις :

• εκπροσωπούμε την πλειοψηφία του πληθυσμού (οι μη καπνιστές αντιπροσωπεύουν το 71% των Ελλήνων),
• θεωρούμε όπως και η πλειοψηφία (83,8% των Ελλήνων) πως η μη εφαρμογή της νομοθεσίας απαγόρευσης του καπνίσματος αποτελεί δείγμα πολιτιστικής υποβάθμισης λόγω της αδιαφορίας της πολιτείας (όπως πιστεύει το 93% των Ελλήνων)
• είμαστε ΘΥΜΩΜΕΝΟΙ μαζί με το 74% των Ελλήνων όταν οι συμπολίτες μας καπνίζουν ενώ ο νόμος το απαγορεύει.

Για όλους τους παραπάνω λόγους και επειδή θεωρούμε ότι ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι απαιτούμε από την Πολιτεία να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε:

• να εφαρμοστεί ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ η νομοθεσία για την απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς δημόσιους χώρους σε όλη την επικράτεια. Στα νοσηλευτικά ιδρύματα όλων των ειδών και βαθμίδων, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα (παιδικοί σταθμοί και νηπιαγωγεία, δημοτικά σχολεία, ειδικά σχολεία, δευτεροβάθμια εκπαίδευση όλων των τύπων, Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, χώροι παροχής κάθε είδους τεχνικής εκπαίδευσης, χώροι παροχής παντός τύπου ιδιωτικής εκπαίδευσης), στους παιδότοπους, σε όλους τους χώρους όπου παρέχεται εργασία, στους χώρους αθλητικών εγκαταστάσεων, στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και τα κέντρα διασκέδασης. Είναι δείγμα μέγιστου κυνισμού το Υπουργείο Υγείας να εκδίδει κάθε χρόνο σχετικές εγκυκλίους που όμως δεν εφαρμόζονται στην πράξη,
• να προστατευθούν κατά προτεραιότητα οι ευπαθείς ομάδες όπως έγκυες, ανήλικοι, ασθματικοί, καρκινοπαθείς, καρδιοπαθείς, αλλεργικοί, άτομα με αναπηρία και γενικά όσοι βλάπτονται περισσότερο από τον καπνό του τσιγάρου,
• να εφαρμοστεί στην πράξη η νομοθεσία για την απαγόρευση της έμμεσης διαφήμισης των προϊόντων προαγωγής της εξάρτησης από τη νικοτίνη (τρίτη εξαρτησιογόνο ουσία μετά την ηρωίνη και την κοκαΐνη) και να τιμωρηθούν παραδειγματικά όσοι την παραβαίνουν. Τέλος δηλώνουμε ότι επιφυλασσόμεθα για κάθε νόμιμο δικαίωμά μας έναντι της ολιγωρίας των αρμοδίων όσον αφορά την αντιμετώπιση του καπνίσματος, το οποίο έχει χαρακτηριστεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ως η μεγαλύτερη αποτρέψιμη παγκόσμια επιδημία.

Σύλλογος «Ακαπνίστας» (Χανιά)
Σύλλογος «Συνήγοροι των ΑΜΕΑ-Ενεργοί πολίτες» (Αθήνα)
Σύλλογος «Προστασία από το παθητικό κάπνισμα» (Θεσσαλονίκη)
Αντικαπνιστικός Σύλλογος Πάτρας – 1986
Ομάδα Ενεργών Πολιτών Δράμας
Αντικαπνιστικός Σύλλογος Νομού Σερρών

Επισυνάπτεται Ενημερωτικό σημείωμα για τις νομοθετικές ελλείψεις και αντιφάσεις, καθώς και τα προβλήματα εφαρμογής της νομοθεσίας περί απαγόρευσης του καπνίσματος στους κλειστούς δημόσιους χώρους και περί καπνικών προϊόντων.